4A Kampanyası oyuncuların bağlı çalışan olması hedefini taşımaktadır. Bu hedef aynı zamanda Oyuncular Sendikası’nın da temel hedefidir.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 4/A uyarınca oyuncuların bağlı çalışan olarak sigortanmalarının sağlaması ve sektördeki buna yönelik sorunların çözümü için gerekli düzenlemelerin yapılması kampanyanın önemli basamaklarını oluşturur.

Başlangıcından bugüne 4A Kampanyası;

4A Kampanyası için çalışmalar sendikanın kuruluşundan önce başladı. Oyuncular Sendikası Girişimi Geçici Yönetim Kurulu üyeleri Şubat 2011′de Ankara’da ilgili kurumlara ilk ziyareti gerçekleştirdiler. Sendika olarak çalışmalar ise Mayıs 2011 itibari ile başladı. 23-27 Mayıs 2011 tarihleri itibariyle Oyuncular Sendikası Ankara’da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Çalışma Genel Müdürlüğü ve Hukuk Müşavirliği, Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Müdürlüğü ile görüşmeler gerçekleştirmeye başlamıştır. Oyuncuların bağlı çalışan olması için öngörülen sürecin ilk adımları 2-3 Kasım 2011 tarihinde atıldı. Oyuncular Sendikası Genel Başkanı Memet Ali Alabora ve Genel Sekreteri Şebnem Sönmez, oyuncuların çalışma koşullarının düzeltilmesi amacıyla Ankara’da Gelir İdaresi Başkanlığı, Çalışma Genel Müdürlüğü, Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turzim Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Daire Başkanlıkları nezdinde bir koordinasyon kurulu oluşturulması için ilk görüşmeleri yaptılar. Yapılan bu görüşmeler sonucunda, Ankara’da bir Koordinasyon Kurulu kuruldu. Tüm Bakanlıkların onayı ile Koordinasyon Kurulu 23 Aralık’ta Ankara’da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda, Çalışma Genel Müdürlüğü’nün ev sahipliğinde ilk toplantısını gerçekleştirdi.

Yapımcılara çağrı;

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 4/A uyarınca tüm oyuncuların sigortalı olması gerekliliğinin, sektördeki tüm sorunların çözümü için atılması gereken en önemli adım olmasından hareketle, Oyuncular Sendikası, 13 Aralık 2011 tarihi itibariyle sektördeki tüm yapımcılara bir mektup göndererek, konuyu aktarmıştır.

Mektubumuzda, sektörümüzde yıllardır süregelen, hepimizin bildiği ve yıllardır çözümlenememiş, oyuncusundan yapımcısına, yönetmeninden senaristine sektörün tüm aktörlerinin kanayan yarası haline gelen sorunlarımızın, taraflar arasındaki ilişkilerin yıllardır hukuki olarak yanlış tanımlanmasından kaynaklandığını, bu sorunun tek çözümünün ise, taraflar arasındaki ilişkinin, iş hukukuna tabi tutulması ile gerçekleştirilebileceğini detaylı olarak paylaşılmıştır. Ve tüm yapım şirketlerinin, oyuncularını 4A kapsamında sigortalamaları gerekliliğinin altı çizerek, bu konudaki hukuki dayanakları detaylı olarak aktarılmıştır.

19 Ocak 2012 tarihinde Bahçeşehir Üniversitesinde 200′e yakın oyuncunun katılımıyla, SGK yetkilileri tarafından bir bilgilendirme toplantısı düzenlenmiştir. Bu bilgilendirme toplantıları belirli aralıklarla halen devam etmektedir.

Ankara’da gerçekleştirilen Koordinasyon Kurulu ertesinde 24 Ocak 2011’de ise yapımcı meslek birlikleri FİYAB, TESİYAP, SE-YAP ile oyuncuların 4A’lı olarak çalıştırılmaları için toplantılar düzenlenmiştir.

Oyunculuk mesleğini icra eden sanatçıların sorunları ile özellikle sinema ve televizyon sektöründe yaşanan güncel sıkıntıların çözümlenmesi amacı ile  düzenlenen koordinasyon kurulu toplantılarının ikincisi,  Oyuncular Sendikası’nın talebi ile Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ile İstanbul Gelir İdaresi Başkanlığı’nın katılımları ile 3 Şubat 2012 tarihinde İstanbul Kadir Has Üniversitesi’nde düzenlenmiştir. Bu koordinasyon kurulunda SGK, oyuncuların hizmet akdi kapsamında çalışan ve bu nedenle 4/A kapsamında sigortalanması gereken kişiler oldukları beyanında bulunmuştur. Bu hususta figüranlar haricinde oyuncu temin eden kast ajanslarının  oyuncuları sosyal güvenlik kapsamı içine almakla sorumlu olarak değerlendirilenmeyecekleri, bu sorumluluğun işveren durumundaki yapımcı tarafından üstlenilmesi gerektiği hususunda tüm katılımcılar mutabakata varmışlardır.

II. Koordinasyon Kurulu’na katılan tüm katılımcılar bir dahaki koordinasyon kurulunda sektörün diğer aktörü ve işvereni durumundaki yapımcıların da katılımı ile sağlanması gerektiği hususunda mutabakata varmışlardır. Bu nedenle III. Koordinasyon kurulu toplantısının yapımcılar ve yapımcı meslek birliklerinin de katılımı ile gerçekleştirileceği kararı alınmıştır.4A Kampanyası için gerçekleştirilen III. Koordinasyon Kurulu ise 27 Nisan 2012 tarihinde yine İstanbul’da Sosyal Güvenlik Kurumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve yapımcı birliklerinden Se-Yap, Tesiyap Yönetim Kurulu Başkanlarının katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 24 Temmuz 2012 tarihinde itibariyle Türkiye’nin önde gelen televizyon dizi yapımcıları İstanbul İl Dernekler Müdürlüğü’ne verdiği kuruluş bildirimiyle dernekleşmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumu internet sitesinde 24 Temmuz 2012 tarihinde Kurum Başkanı  Fatih  Acar  imzasıyla  “Sanatçıların  Sigortalılığı”  konu  başlığı  ile oyuncuların bağlı çalışan olma ve serbest meslek mensubu sayılma hallerine ilişkin 3 maddelik bir “Genel Yazı” yayınlanmıştır.

8 Ağustos 2012 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumu Primleri Genel Müdürlüğü’nde, kurum yetkilileri Oyuncular Sendikası, Yapımcılar Derneği “Sanatçıların Sigortalılığı” başlığı ile 24 Temmuz 2012’de yayınlanan gelen yazı ile ilgili bir değerlendirme toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Sosyal Güvenlik Kurumu’nu  temsilen   Primleri Genel Müdürü V. Cüneyt Olgaç, Rehberlik ve Teftiş Başkanı Sıddık Topaloğlu, Hukuk Müşaviri Mahmut Özbay, Bakan Danışmanı Bülent Kuzu, Daire Başkanı V. Yakup Süngü, Oyuncular Sendikası’nı  temsilen  Genel Başkan Memet Ali Alabora, Genel Sekreter Şebnem Sönmez, Av. Sedef Erken, Yapımcılar Derneği’ni temsilen Başkan Birol Güven, Av. Burhan Gün, Av. Oğuz Müftüoğlu, YMM Mehmet Kaya katılmışlardır.

Oyuncular Sendikası genel yazının 1. maddesinde belirtilen “oyuncu” ibaresinin Kültür ve Turizm Bakanlığının düzenlediği  “Kanunun 4 üncü Maddesinin İkinci Fıkrasının (b) Bendi Kapsamında Sayılan Sigortalılara İlişkin Uğraşı Alanı Ve Çalışanları Gösterir Liste” deki Yardımcı Oyuncu (Figüran) tanımı göz önüne alınarak yeniden tanımlanmasını talep etmiş ve figüran dışındaki oyuncuların ajanslar tarafından sigortalanmaması gerektiğini belirtmiştir. Bunun üzerine “oyuncu” ibaresinin “yardımcı oyuncu” veya “figüran” olarak düzenlenmesini Oyuncular Sendikası ve Yapımcılar Derneği birlikte talep etmişlerdi. Oyuncular Sendikası genel yazının 2 . maddesinde yer alan oyuncuların da “bağlı çalışan” olarak değerlendirilmesi ve 4A kapsamında sigortalı olması gerektiğini belirtmiştir. Yapımcılar Derneği ise aynı madde hakkında  oyuncuların sözleşme serbestisi ilkesi nedeniyle tercih hakkının olması gerektiğini talep etmişir. Genel yazının 3. maddesinde adı geçen Ek-6 uygulamasının  5510 sayılı Kanuna aykırı olmadığı 1/3/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanunla getirilen bir düzenleme olduğu açıklanmış ve Oyuncular Sendikası ve Yapımcılar Derneği bunun suistimal edilmemesi gerektiğinde mutabık olmuşlardır.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yayınlayacağı genelge 22 Şubat 2013 tarihinde çıktı. Bu genelge ile oyuncuların yapımcıları tarafından 4A’lı (eski SSK) olarak sigortalanması fiili hale getirildi.Oyuncuların pratikte nasıl 4A’lı olacağı yayınlanan genelge ile tescillenmiş oldu.

Genelgeye (1. BÖLÜM 1.3. Sanatçı, düşünür ve yazarlar) ulaşmak için tıklayınız.

Oyuncuların yapımcılar tarafından sigortalanarak çalıştırılması için yayınlanan genelge ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu, Oyuncular Sendikası ve Yapımcılar Derneği‘ni davet ederek, bir toplantı düzenledi. 9 Nisan’da SGK’nın çağrısı ile İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde yapılan toplantıya SGK Başkan Yardımcısı Ali Pekten, Sigorta Primleri Genel Müdürü Cüneyt Olgaç, İstanbul  Sosyal  Güvenlik İl Müdürü Murat Göktaş, İl Müdür Yardımcıları Mustafa Cerit ve Mürsel Baki, Oyuncular Sendikası’nı temsilen Oyuncular Sendikası Genel Başkanı Memet Ali Alabora, Oyuncular Sendikası Yönetim Kurulu Üyesi Janset Paçal ve Oyuncular Sendikası Hukuk Birimi Koordinatörü Av. Sera Kadıgil, Yapımcılar Derneği’ni temsilen Yapımcılar Derneği Başkanı Birol Güven ve Yapımcılar Derneği Avukatı Burhan Gün katıldı. Toplantıda genelgenin nasıl uygulanacağı tartışıldı.

• Oyuncu ve figüranların 4A’lı olarak çalıştırılması gerekliliği,
• Figüranların ajanslar tarafından sigortalanabileceği,
• Çalışma zamanı ve yeri yapımcı şirketin emir ve talimatı dışında çalışan başrol oyuncularının serbest meslek makbuzu ile çalışabileceği.

Başrol olsun olmasın, hiçbir oyuncu “çalışma zamanı ve yeri yapımcı şirketin emir ve talimatı dışında” çalışamayacağına göre yukarıdaki üç madde tüm oyuncuların 4A’lı olması gerektiğine hükmediyor. Toplatıda Oyuncular Sendikası son maddenin uygulamada yaratacağı sorunları vurgulayarak genelgede yer almaması gerekitiğini vurguladı.

Oyuncular Sendikası, 2013/11 sayılı Genelge’nin 1.3/B bendinin, oyuncuların 5510 Sayılı Kanunu’nun 4/II/b bendi uyarınca 4/A’ lı olarak işverenleri tarafından sigortalanmaları yönünde olduğunun altını çizdi ve bağlı çalışan olmanın kriterleri (işverenin emri, işveren tarafından belirlenen sürede ve ücret karşılığı) doğrultusunda başrol dahil tüm oyunculara kanunun tam ve eksiksiz uygulanması gerektiğini belirtti. Genelge’de yer alan 3.maddenin çelişkili bir ifade olduğunu zira başrol olsun olmasın, hiçbir oyuncu “çalışma zamanı ve yeri yapımcı şirketin emir ve talimatı dışında” çalışamayacağını vurguladı.Uygulamada sorunlara yer açabilecek bu madde ile ilgili tüm hukuki müdahalelerin yapılacağı da Sendika tarafından dile getirildi.